علائم بیماری التهابی روده یا IBD و درمان آن

بیماری التهابی روده

بیماری التهابی روده یا IBD (Inflammatory Bowel Disease) یک بیماری التهابی مزمن مجاری گوارشی و شامل دو نوع اصلی کرون و کولیت زخمی (اولسراتیو) است.

شیوع این بیماری در مردان و زنان یکسان است و اگرچه عموماً علائم آن بین 15 تا 25 سالگی در افراد مشاهده می گردد، اما ممکن است افراد در هر سنی به این بیماری مبتلا شوند.

تاکنون علت دقیقی برای این بیماری مشخص نشده است، اما به نظر می رسد، عامل اصلی ابتلا به این بیماری علاوه بر عوامل ژنتیکی، یک واکنش غیر عادی سیستم ایمنی بدن است. در حقیقت در افرادی که مبتلا به بیماری التهابی روده هستند، باکتری‌های بی خطری که در لوله گوارش آن ها زندگی و از بدن در برابر پاسخ سیستم ایمنی محافظت می‌کنند، با باکتری‌های مهاجم اشتباه گرفته می شوند که منجر به حمله سیستم ایمنی بدن به آن ها می گردد‎.
التهاب ناشی از فعالیت سیستم ایمنی در بدن باقی می ماند و به مرور زمان باعث التهاب مزمن، زخم و ضخیم تر شدن دیواره روده و درنهایت بروز علائم بیماری التهابی روده خواهد شد.

علائم بیماری التهابی روده

در بیماری کرون هر قسمتی از دستگاه گوارش از دهان تا مقعد می تواند درگیر شود اما  التهاب بیشتر در قسمت انتهایی روده کوچک (ایلئوم) و ابتدای روده بزرگ مشاهده می شود‎

علایم بیماری کرون با توجه به محل التهاب و شدت بیماری می تواند شامل موارد زیر باشد: دل پیچه، اسهال، کاهش وزن، خستگی، سوء تغذیه، درد در قسمت میانی و سمت راست شکم، احساس نیاز مکرر به‎ دفع مدفوع، احساس خالی نبودن روده ها پس از دفع مدفوع، یبوست در نتیجه انسداد روده، مدفوع خونی، تب و استفراغ

در بیماری کولیت زخمی (اولسراتیو) بر خلاف کرون، التهاب پیوسته است و در بیشتر افراد رکتوم (مقعد) دچار التهاب می شود که این التهاب با پیشرفت بیماری تا ابتدای روده بزرگ نیز ادامه می یابد ‎ ‎ ‎از علائم این بیماری می توان به اسهال همراه با خون یا چرک، دل درد و دل پیچه، درد مقعد، خونریزی مقعد، احساس نیاز مکرر به دفع مدفوع، عدم دفع مدفوع، کاهش وزن، خستگی و تب اشاره کرد

تشخیص بیماری التهابی روده

پزشک برای تشخیص بیماری ابتدا معمولاً شرح حال بیمار، سابقه ابتلا به بیماری در خانواده و روش زندگی او را جویا می شود و در ادامه از آزمایشات زیر برای تشخیص بیماری استفاده می نماید:

آزمایش خون، آزمایش مدفوع، آندوسکوپی، کولونوسکوپی، گرفتن عکس رادیولوژی از لوله گوارش فوقانی و تحتانی، تصویر برداری روده کوچک (شامل سی‌تی اسکن، ام آر آی).

درمان بیماری التهابی روده

برای درمان بیماری التهابی روده، ترکیبی از روش‌های درمانی مختلف به بیمار کمک می‌کند تا وضعیت بیماری خود را کنترل کرده و در نهایت یک زندگی با کیفیت را تجربه کند.

این نکته حائز اهمیت است که درمان یکسان برای همه‌ بیماران مبتلا به IBD وجود ندارد. وضعیت هر بیمار با دیگری متفاوت است و روش‌های درمانی خاص خود را می‌طلبد.

علاوه بر رعایت یک رژیم غذایی مناسب و تحت نظر پزشک که می تواند تا حدود زیادی به کاهش شدت علائم بیماری، جایگزینی فقدان مواد مغذی و افزایش سرعت بهبودی کمک کند، درمان های دارویی نیز‎ کمک شایانی به بهبود علائم بیماری می کنند.

پزشک از درمان دارویی برای سرکوب پاسخ غیر طبیعی التهابی سیستم ایمنی بیماری التهابی روده استفاده می نماید تا نه تنها التهاب روده‌ها کاهش و علائمی همچون تب، اسهال و درد تسکین یابد، بلکه بافت روده‌ها نیز اجازه پیدا کنند تا هر چه سریع‌تر بهبود یابند.

درمان های دارویی متداول برای بیماری IBD عبارتند از داروهای ضدالتهاب (آمینو سالیسیلات ها، کورتیکواستروئیدها)، سرکوب گرهای سیستم ایمنی، درمان های بیولوژیک و آنتی بیوتیک ها ‎

زمانی که دیگر داروها در کنترل علائم بیماری کارکردی نداشته باشند و یا اینکه فرد دچار فیستول، زخم و یا انسداد روده شده باشد، به تشخیص پزشک، جراحی، به عنوان یک روش درمانی در نظر گرفته می شود ‎. در این روش ممکن است بخش آسیب دیده‌ی روده را جدا و سپس دو بخش سالم روده را به یکدیگر متصل کنند.