همه چیز درباره آبله میمونی؛ علائم، تشخیص و درمان آن

آبله میمونی یا همان MPOX ،  بیماری نادری است که توسط ویروس ایجاد می شود و تا حدودی شبیه آبله است.

در حال حاضر این بیماری بیشتر در مناطق آفریقایی شیوع پیدا کرده است، اما در دیگر نقاط جهان نیز مشاهده شده است. دو نوع ویروس ام ‌پاکس وجود دارد. منشأ نوع یک آن آفریقای مرکزی و منشأ نوع دیگر آفریقای غربی است. شیوع فعلی جهانی ویروس “ام پاکس” ناشی از نوع دو می باشد که زیرگونه‌ای از نوع آفریقای غربی با شدت کمتر است.

در تابستان ۲۰۲۱، یک مورد ام‌ پاکس در یک ساکن ایالات متحده که از نیجریه به ایالات متحده سفر کرده بود، یافت شد. سپس، در سال ۲۰۲۲، شیوع آن به مناطق خارج از آفریقا، از جمله اروپا، آمریکا و استرالیا رسید.

مهم است بدانیم، این احتمال وجود دارد که هر کسی می تواند به ام ‌پاکس مبتلا شود. در آفریقا، بیشتر موارد مبتلا به آبله میمونی در کودکان زیر ۱۵ سال مشاهده می‌شود. در خارج از آفریقا، این بیماری بیشتر در مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند شایع است، اما موارد متعددی نیز در افرادی که در این دسته قرار نمی‌گیرند، وجود دارد. در اینجا با راه های انتقال، علائم، راه های تشخیص، درمان و نحوه پیشگیری از ابتلا به آبله میمونی آشنا خواهیم شد.

راه های انتقال آبله میمونی

آبله میمونی می تواند از فردی به فرد دیگر از طریق راه های زیر منتقل شود:

• تماس فیزیکی با فرد آلوده دارای تاول یا دلمه از جمله: بغل کردن، بوسیدن، دست دادن
• داشتن رابطه جنسی با فرد آلوده
• دست زدن به لباس، ملحفه یا حوله فرد آلوده
• صحبت کردن طولانی مدت با فرد آلوده
• در معرض قرار گرفتن عطسه یا سرفه فرد آلوده
• انتقال از مادر به جفت

آبله میمونی همچنین می تواند از طریق تماس با جانوران جونده (مانند موش، موش صحرایی، سنجاب) به انسان منتقل شود:

• گاز گرفتگی و خراشیدگی توسط حیوان آلوده
• تماس با پوست، مو، خون، مایعات بدن، تاول یا دلمه حیوان آلوده
• خوردن گوشت نپخته حیوان آلوده

علایم آبله میمونی

بروز علائم آبله میمونی بین 1 الی 21 روز به طول می انجامد. در بیشتر موارد اولین علامت ابتلا به آبله میمونی بثورات پوستی است که بر روی صورت و سپس سایر نقاط بدن (روی زبان، گلو، کف دست یا کف پا، مقعد، آلت تناسلی و کشاله ران) ظاهر می شود. سایر علائم ابتلا به آبله میمونی عبارتند از: تب، گلو درد، سردرد، درد عضلانی، پشت درد، تورم غدد لنفاوی، لرزیدن، خستگی و درد مفاصل.

در صورت عدم اقدام سریع جهت درمان، افراد مبتلا به آبله میمونی می توانند تحت تاثیر زیاد این بیماری قرار بگیرند به عنوان مثال پوست ممکن است دچار عفونت باکتریایی شده که خود منجر به آسیب های شدید پوستی یا آبسه می شود.

از سایر پیچیدگی های این بیماری می توان به سینه پهلو، از دست دادن بینایی ناشی از عفونت قرنیه، درد و مشکلات بلع، حالت تهوع و اسهال ناشی از کم آبی شدید بدن یا سوء تغذیه، سپسیس، التهاب مغز، التهاب عضله قلب، التهاب روده، التهاب آلت تناسلی، التهاب مجاری ادراری یا مرگ اشاره کرد. افراد دارای مشکلات سرکوب سیستم ایمنی به دلیل مصرف دارو یا ابتلا به یک بیماری خاص، بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به بیماری آبله میمونی با علائم حاد هستند. همچنین افراد مبتلا به بیماری ایدز که بیماریشان به خوبی کنترل نشده و یا درمان نشده بیش از سایرین در معرض ابتلا به بیماری آبله میمونی با علائم حاد هستند.

راه های تشخیص ابتلا به بیماری آبله میمونی

تشخیص ابتلا به بیماری آبله میمونی از سایر عفونت ها با شکل ظاهری مشابه اندکی سخت است. در حقیقت این موضوع بسیار مهم است که بیماری آبله میمونی را بتوانیم از آبله مرغان، سرخک، عفونت های باکتریایی پوست، بیماری پوستی گال، هرپس، عفونت های آمیزشی و آلرژی دارویی تشخیص دهیم. بهترین روش برای تشخیص بیماری آبله میمونی، برداشتن نمونه از تاول های پوستی در صورت وجود یا برداشتن نمونه مقعدی یا حلقی جهت انجام تست آزمایشگاهی PCR است.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری آبله میمونی هستند؟

کارکنان مراکز بهداشتی، افراد دارای رابطه جنسی، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف و کودکان به دلیل عدم تکامل سیستم ایمنیشان بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به آبله میمونی هستند و بهتر است جهت پیشگیری از ابتلا به آبله میمونی واکسن تزریق نمایند.

را ه های درمان و واکسیناسیون بیماری آبله میمونی

هدف از درمان آبله میمونی، مراقبت از بثورات پوستی، مدیریت درد و پیشگیری از ایجاد مشکلات جدیست. تزریق واکسن آبله میمونی می تواند به پیشگیری از ابتلا به آن کمک کند. توصیه می شود واکسن آبله میمونی در همان 4 روز ابتدای تماس با فرد آلوده تزریق شود.

خود مراقبتی و پیشگیری

بیشتر افراد مبتلا به آبله میمونی بعد از 2 الی 4 هفته بهبودی کامل می یابند. در صورت ابتلا به آبله میمونی با انجام دادن چند کار ساده از ابتلای دیگران پیشگیری نمایید:

• خود را در منزل و در صورت امکان در اتاق قرنطینه نمایید.
• دست ها را با آب و صابون یا محلول ضد عفونی کننده دست مخصوصاً قبل و بعد از دست زدن به تاول های پوستی بشویید.
• از ماسک استفاده کرده و مناطق دارای تاول را در صورت قرار گرفتن در جمع بپوشانید.
• در زمانی که تنها هستید حتماً پوست را خشک نگه داشته و از پوشیدن لباس اجتناب نمایید.
• وسایل مشترک را مرتب ضدعفونی کرده و حد الامکان از دست زدن به وسایل مشترک اجتناب نمایید.
• به طور مرتب آب نمک غرغره نمایید.
• برای تسکین تاول های پوستی بدن از حمام آب گرم حاوی جوش شیرین یا نمک حمام به ویژه نمک اپسوم (منیزیوم سولفات) استفاده نمایید.
• جهت تسکین درد از مسکن هایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده نمایید.

همچنین جهت تسریع روند بهبودی و عدم وخیم تر شدن بیماری از ترکاندن تاول‌ها، خراشیدن زخم ها و اصلاح نواحی دارای زخم تا بهبودی کامل اجتناب نمایید.

تفاوت آبله میمونی با آبله‌ مرغان چیست؟

اگرچه هر دو بیماری آبله میمونی و آبله مرغان بثورات پوستی ایجاد می‌کنند، اما ویروس‌های متفاوتی باعث آبله میمونی و آبله‌مرغان می‌شوند. آبله میمونی یک ویروس ارتوپاکس است، در حالی که آبله‌مرغان ویروسی از خانواده هرپس. هر دو ویروس می‌توانند از طریق تماس پوستی یا تماس نزدیک و طولانی‌مدت صورت به صورت منتقل شوند، اما آبله‌مرغان بسیار مسری‌تر و راحت‌تر از آبله میمونی گسترش می‌یابد. افراد مبتلا به آبله میمونی احتمالاً در مقایسه با افراد مبتلا به آبله‌مرغان، تورم غدد لنفاوی بیشتری دارند.

بثورات پوستی نیز به شیوه‌های متفاوتی ظاهر می شوند. در آبله‌مرغان بثورات پوستی ممکن است به صورت موجی و در آبله میمونی هم‌زمان توسعه پیدا می‌کنند. علائم آبله‌مرغان-از جمله بثورات پوستی- معمولاً در عرض دو هفته بهبود می‌یابند، در حالی که برطرف شدن آبله میمونی دو تا چهار هفته طول می‌کشد.

هرچند احتمال می‌رود تعداد مبتلایان به بیماری آبله میمونی محدود باشد اما اگر شما هم علائمی دارید و یا مشکوک هستید که ممکن است با فرد مبتلا در تماس بوده‌اید، باید حتما با یک پزشک تماس بگیرید تا او برای شما یک آزمایش تجویز کند و در صورت ابتلا، درمان های لازم را شروع کند.

منبع: WHO، my.clevelandclinic