زخم پای دیابتی چیست و چگونه از آن مراقبت کنیم؟

دود نیمی از افراد مبتلا به دیابت دچار نوعی آسیب عصبی مخصوصاً اعصاب موجود در پاها و ساق‌ها شده که این خود می‌تواند منجر به کاهش احساس یا از دست دادن حس در پاها شود. برخی از افراد مبتلا به دیابت با آسیب عصبی علائمی مانند بی‌حسی، سوزن‌سوزن شدن یا درد در پاها را تجربه می کنند در حالیکه برخی دیگر ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند.
هر فرد دیابتی می تواند دچار زخم پای دیابتی شود اما عواملی که خطر ابتلا به زخم پای دیابتی را افزایش می‌دهد، عبارتند از:
– قند خون کنترل نشده
– ابتلا به دیابت به مدت طولانی همراه با قند خون کنترل نشده در اغلب موارد
– اضافه وزن
– سن بالای 40 سال
– فشار خون بالا
– کلسترول بالا
آسیب عصبی و جریان خون ضعیف، فرد مبتلا به دیابت را در معرض خطر بروز زخم پا قرار می‌دهد که این زخم ممکن است عفونت کند و به خوبی درمان نشود. اگر عفونت با درمان بهبود نیابد، پزشک ممکن است به منظور جلوگیری از گسترش آن، انگشت پا، پا، یا ساق پا فرد دیابتی را قطع نماید. به همین دلیل سالم نگه داشتن پاها و پیشگیری از ابتلا به زخم پای دیابتی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

نکات مهم برای افراد مبتلا به دیابت برای سالم نگه داشتن پاها

– هر روز پاهای خود را بررسی کرده و در صورت مشاهده هرگونه زخم، تاول، تغییر در رنگ پوست، عفونت (قرمزی، تورم، درد، بوی ناخوشایند) و یا زخیم شدن پوست فوراً جهت درمان به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
– ناخن های خود را به طور مرتب کوتاه کرده و هر لبه تیز را با سوهان ناخن به آرامی صاف کنید.
– هر روز پاها، مخصوصاً فواصل بین انگشتان پا را با آب ولرم شسته و کامل خشک نمایید.
– از مرطوب کننده مناسب پا برای روی پا و کف پا به طور روزمره استفاده نمایید. از مرطوب کردن بین انگشتان پا خودداری کنید؛ زیرا ممکن است منجر به عفونت شود.
– از خود درمانی پینه و یا میخچه خودداری نمایید.
– هرگز پا برهنه راه نروید.
– از کفش راحت، پاشنه کوتاه و پنجه پهن استفاده کنید.
– قبل از پوشیدن کفش، از نبود هرگونه جسم خارجی اطمینان حاصل نمایید. مطمئن شوید که پوشش داخلی کفش‌ها صاف است.
– هر روز 10 الی 20 دقیقه فعالیت های ورزشی مناسب پای خود مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، یا شنا انجام دهید.
– در زمان نشستن، انگشتان پایتان را برای چند دقیقه چندین بار در طول روز جهت افزایش جریان خون تکان دهید.
– قند خون خود را در محدوده هدف نگه‌دارید.
– سیگار نکشید. سیگار کشیدن جریان خون به پاها را کاهش می‌دهد.
– از یک برنامه غذایی سالم پیروی کنید.
– داروها را طبق دستور پزشک درست و به موقع مصرف نمایید.

افراد مبتلا به دیابت چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنند؟

در صورت بریدگی و یا ایجاد هرگونه تاول بر روی پا محل را با محلول ضدعفونی کننده پاک کرده و چسب زخم مناسب بزنید. اما در صورت بروز هر یک از این علائم زیر طی 24 ساعت فوراً به پزشک متخصص یا اورژانس مراجعه نمایید:
– درد در پاها یا گرفتگی در ناحیه باسن، ران‌ها، یا ساق‌ها حین فعالیت بدنی
– سوزش، احساس سوزن‌سوزن شدن، یا درد در پاها
– از دست دادن حس لامسه یا توانایی احساس گرما یا سرما به‌خوبی
– تغییر در شکل پاهای شما در طول زمان
– ریزش مو در انگشتان پا، پاها و ساق‌های پایینی
– پوست خشک و ترک‌خورده کف پاها
– تغییر در رنگ و دمای پاها
– ناخن‌های زرد و ضخیم شده
– عفونت‌های قارچی مانند پای ورزشکار بین انگشتان پا
– تاول، زخم، زخم باز، پینه عفونی، یا ناخن‌های فرو رفته
بیشتر افراد مبتلا به دیابت می‌توانند از عوارض جدی پا جلوگیری کنند. مراقبت منظم در خانه و مراجعه به موقع به پزشک بهترین راه برای این کار است. انجام هر دو کمک می‌کند تا از مشکلات پا و تبدیل مشکلات کوچک به مسائل جدی‌تر جلوگیری نمایید.

منبع: cdc